Kinezyterapia (kinesis – ruch, therapeia – leczenie) to inaczej leczenie ruchem lub rehabilitacja ruchowa. Jej podstawą są ćwiczenia fizyczne o charakterze leczniczym, czyli gimnastyka lecznicza. Celem kinezyterapii jest przywrócenie lub utrzymanie choremu całkowitej lub częściowej sprawności fizycznej. Dzięki kinezyterapii można przywrócić prawidłową ruchomość w stawach oraz siłę i wytrzymałość mięśni, pobudzić i poprawić czynności ośrodkowego układu nerwowego, poprawić pracę układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, korygować wad postawy ciała i nieprawidłowe nawyki ruchowe, a także przystosować chorego do życia w przypadku trwałej niepełnosprawności.
ĆWICZENIA BIERNE
Ćwiczenia wykonywane przy pomocy terapeuty. Celem ich jest utrzymanie lub wyrobienie pełnego zakresu ruchów w stawach. Zabezpieczenie przed powstawaniem przykurczeń, zniekształceń, zachowanie pamięci ruchowej, wyzwalanie bodźców proprioceptywnych i zabezpieczenie przed powstawaniem odleżyn
Wskazania:- porażenia i niedowłady mięśni zarówno wiotkie jak i spastyczne
- początkowy okres uruchomiania stawu po zabiegu operacyjnym
- stan po długotrwałym unieruchomieniu kończyny
- zła trofika tkanek miękkich (pacjenci nieprzytomni)
Przeciwwskazania:
- przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)
- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
- stany zapalne żył
- rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
- występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
- temperatura powyżej 38°
- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
- ogólny ciężki stan pacjenta
- stan po tomografii komputerowej z kontrastem
- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
ĆWICZENIA CZYNNO-BIERNE
Ruch prowadzony jest biernie przez terapeutę, a pacjent czynnie rozluźnia mięśnie. Celem jest rozbicie odruchowego koła bólu i obniżenie nadmiernego napięcia mm spowodowanego bólem lub unieruchomieniem.
Wskazania:
- stany po chirurgicznych zabiegach rekonstrukcyjnych głównie w obrębie narządu ruchu
- stany po unieruchomieniu w opatrunkach gipsowych
- choroby gośćcowe, reumatoidalne
- unieruchomienie kończyn za pomocą wyciągów
- stany atrofii tkankowej
- demineralizacj kości
- oparzenia większych części ciała
- inne zabiegi operacyjne nie koniecznie w obrębie narządu ruchu (np.: stan po mastektomii)
Przeciwwskazania:
- przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)
- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
- stany zapalne żył
- rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
- występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
- temperatura powyżej 38°
- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
- ogólny ciężki stan pacjenta
- stan po tomografii komputerowej z kontrastem
- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
- w sytuacji gdy pacjent nie może dokonać czynnego rozluźnienia (napięcia spastyczne)
ĆWICZENIA SAMOWSPOMAGANE
W ćwiczeniach samowspomaganych chory wykonując ruch jedną kończyną wspomaga wykonanie ruchu w stawach drugiej kończyny, zwiększając równocześnie jego zakres.
Wskazania:
- ograniczenie zakresu ruchu w stawach
- przygotowanie do redresji wykonywanych przy współudziale fizjoterapeuty
- przygotowanie do ćwiczeń czynnych wolnych
Przeciwwskazania:
- przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost po 3-4 miesiącach)
- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych
- stany zapalne żył
- rany skóry, mięśni i tkanek miękkich
- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
- występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące dolegliwości)
- temperatura powyżej 38°
- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160 (spoczynkowe)
- ogólny ciężki stan pacjenta
- stan po tomografii komputerowej z kontrastem
- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE
Są to ćwiczenia wykonywane przez pacjenta na komendę terapeuty i pod jego kontrolą. Celem jest zwiększenie siły i wytrzymałości określonej grupy mięśniowej utrzymanie i zwiększenie zakresów ruchu w stawach poprawa koordynacji ruchowej.
Wskazania:
- osłabienie siły mięśniowej
- ograniczenia zakresu ruchomości
- wzmożone spoczynkowe napięcie mięśni
- zaburzenia koordynacji nerwowo-mięśniowej
Przeciwwskazania:
- ostre stany zapalne stawów
- stany zapalne tkanek okołostawowych
- stany zapalne żył
- temperatura powyżej 38°
- złamania ,stany pourazowe
- stany po zwichnięciu
- naruszona ciągłość skóry i tkanek miękkich
- występowanie bólu podczas ćwiczenia
- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 a skurczowe powyżej 160 (mierzone w spoczynku)
- ogólny ciężki stan pacjenta
- stan po tomografii komputerowej z kontrastem
- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
ĆWICZENIA CZYNNE Z OPOREM
Celem jest uzyskanie przyrostu siły mięśniowej, poprawa wytrzymałości mięśni, zmniejszenie do minimum zaników mięśniowych powstałych w wyniku, unieruchomienia lub procesów patologicznych , opóźnienie występowania zaników mięśniowych, uzyskanie kompensacyjnych przerostów siły, uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mięśniowej.
Wskazania: osłabienie siły mięśniowej stany unieruchomienia (np.: opatrunek gipsowy) Przeciwwskazania: ostre stany zapalne stawów stany zapalne tkanek okołostawowych stany zapalne żył temperatura powyżej 38° złamania ,stany pourazowe stany po zwichnięciu naruszona ciągłość skóry i tkanek miękkich występowanie bólu podczas ćwiczenia stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem) ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 a skurczowe powyżej 160 (mierzone w spoczynku) ogólny ciężki stan pacjenta stan po tomografii komputerowej z kontrastem stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)ĆWICZENIA IZOMETRYCZNE
Ćwiczenia polegające na czynnym napięciu mięśni przez pacjenta ale bez zmiany długości tego mięśnia. Zmienia się tylko napięcie. Celem ćwiczeń izometrycznych jest: uzyskanie przyrostu mięśniowego, profilaktyka zaników mięśni, zapewnienie sprawności i czynności mięśni i części ciała unieruchomionych- np. utrzymanie napięcia mięśnia czworogłowego w czasie gdy kończyna jest w gipsie.
Wskazania:- małe i nieskomplikowane zaniki mięśniowe
- stany unieruchomienia kończyn, powodujące zanik z nieczynności mięśniowej
- w stanach, gdy ruch jest przeciwwskazaniem
Przeciwwskazania:
- ostre stany zapalne stawów
- stany zapalne tkanek okołostawowych
- stany zapalne żył
- temperatura powyżej 38°
- złamania ,stany pourazowe
- stany po zwichnięciu
- naruszona ciągłość skóry i tkanek miękkich
- występowanie bólu podczas ćwiczenia
- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 a skurczowe powyżej 160 (mierzone w spoczynku)
- ogólny ciężki stan pacjenta
- stan po tomografii komputerowej z kontrastem
- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)
ĆWICZENIA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCE
Są to ćwiczenia oddziałujące na cały organizm człowieka. Celem jest: utrzymanie i wzmocnienie siły mięśni, zachowanie pełnego zakresu ruchu w stawach i pełnej długości mięśni, poprawienie krążenia, utrzymanie dobrej czynności układu oddechowego i nerwowego z akcentem na profilaktykę i korekcję wad postawy, sprzyja rozwojowi sprawności ogólnej siły mięśniowej, gibkości, elastyczności, przełamywanie lęku i oporu przed wykonaniem trudniejszych elementów ćwiczeń.
Ćwiczenia odbywają się często z przyborami i przyrządami do ćwiczeń tj.:
- ergometr rowerowy (cykloergometr)
- piłki do ćwiczeń rehabilitacyjnych
- drabinki rehabilitacyjne ( do ćwiczeń ogólnousprawniających oraz gimnastyki korekcyjnej)
- taśmy Thera-band
Wskazania:
- stabilizacja i obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
- zmniejszenie ryzyka zawału serca
- zapobieganie zrzeszotnieniu kości (w osteoporozie)
- wyrównanie poziomu cukru we krwi w cukrzycy typu drugiego
- korygowanie wad postawy
- zmniejszenie masy ciała
Przeciwwskazania:
- ostre stany zapalne stawów
- stany zapalne tkanek okołostawowych
- stany zapalne żył
- temperatura powyżej 38°
- złamania ,stany pourazowe
- stany po zwichnięciu
- naruszona ciągłość skóry i tkanek miękkich
- występowanie bólu podczas ćwiczenia
- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów (konsultacja z lekarzem)
- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 a skurczowe powyżej 160 (mierzone w spoczynku)
- ogólny ciężki stan pacjenta
- stan po tomografii komputerowej z kontrastem
- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu mózgowo-rdzeniowego)