Jedna z form fizjoterapii i część medycyny fizykalnej, w której na organizm oddziałuje się rozmaitymi bodźcami fizycznymi, pobieranymi z natury (Słońce, borowina) lub wytwarzanymi specjalnymi urządzeniami (krioterapia, prądy różnego rodzaju).
Elektroterapia - to zabiegi w których wykorzystuje się w celach leczniczych prąd stały i zmienny o różnej częstotliwości. Najczęściej stosowane zabiegi z użyciem prądu to:
Galwanizacja
Zabieg, polegający na przepływie prądu stałego w ciele pacjenta pomiędzy dwoma elektrodami. Prąd stały podczas przepływu nie zmienia kierunku i natężenia.
Jonoforeza - to zabieg elektryczny, w którym wykorzystuje się prąd stały (galwanizacja) w celu wprowadzenia środków farmakologicznych np. Leki przeciwbólowe, przeciwzapalne.
Wpływ biologiczny: rozszerzenie naczyń krwionośnych, ruch jonów w tkankach, działanie przeciwbólowe.
Zastosowanie:
- zaburzenia krążenia
- poprawa funkcji odżywczych tkanek
- przyśpieszanie procesów gojenia się tkanek miękkich (mięśnie, więzadła, ścięgna) oraz kości.
Prądy diadynamiczne
Prądy zmienne o małej częstotliwości, w których wyróżnić można dwie składowe: prąd sinusoidalny zmienny i prąd stały. Wyróżnia się 6 rodzajów prądów diadynamicznych: MF, DF, CP, LP, RS i MM.
Wpływ biologiczny: łagodzenie bólu, poprawa krążenia obwodowego, normalizacja układu wegetatywnego, relaksacja mięśni, przyspieszenie resorpcji krwiaków i obrzęku.
Zastosowanie:
- zespoły bólowe w chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawów
- dyskopatie
- nerwobóle i zespoły uciskowe
- zapalenia okołostawowe
- zespoły naczyniowe
- stany po urazach narządu ruchu
- zespoły przebiegające ze wzmożonym napięciem mięśniowym
- odmroziny
- obrzęki, wynaczynienia podskórne i śródmięśniowe
Prądy interferencyjne i prądy AMF
Prądy średniej częstotliwości, powstałe w wyniku nakładania się dwóch prądów płynących w dwóch niezależnych obwodach zabiegowych.
Wpływ biologiczny: prądy te działają głownie na głębiej położone tkanki, a w zależności od zakresu częstotliwości mają na tkanki różny wpływ.
F 5-50Hz -stymulacja pompy mięśniowej,
F 40-90Hz - poprawa miejscowa krążenia, przyspieszenie resorpcji,
F 50-100Hz - łagodzenie bólu i relaksacja mięśni,
F 90-150 Hz - łagodzenie bólu,
Zastosowanie:
- zespoły bólowe w chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawów
- dyskopatie
- bóle stawów w przebiegu RSZ i ZZSK
- nerwobóle i zespoły uciskowe
- zapalenia okołostawowe
- zespoły naczyniowe
- stany po urazach narządu ruchu
- zespoły przebiegające ze wzmożonym napięciem mięśniowym
- wynaczynienia podskórne i śródmięśniowe
Prądy Tens
Metoda elektroterapii służąca do zwalczania zarówno bólu ostrego jak i przewlekłego.
Wpływ biologiczny: zmniejszenie bólu, usprawnienie krążenia, stymulacja mięśni stymulacja włókien nerwowych w zleżności od zakresu częstotliwości, szerokości impulsu i rodzaju modulacji.
Czas trwania impulsu 50-100 us, częstotliwość 50-150 Hz - hamowanie przewodzenia bólu
Czas trwania impulsu 100-300 us, częstotliwość 1-50 Hz - stymulacja syntezy endorfin, torowanie włókien aferentnych, stymulacja w elektroakupunkturze
Czas trwania impulsu 200-300 us, częstotliwość 5-50 Hz -stymulacja jednostek neuromotorycznych
BURST - silny wpływ przeciwbólowy, zwiększenie produkcji endorfin
SP-TENS - do terapi porażeń spastycznych
Zastosowanie:
- dyskopatie
- choroby zwyrodnieniowe stawów
- bóle stawów i zespoły bólowe w przebiegu RZS i ZZSK
- nerwobóle i zespoły uciskowe
- zapalenia okołostawowe
- półpasiec
- ból pooperacyjny
- inne zespoły bólowe oprócz bólu pochodzenia nowotworowego
- zaniki mięśni z unieruchomienia oraz częściowego odnerwienia
- przyspieszenie zrostu kostnego
Prądy Kotza
(Stymulacja rosyjska) to precyzyjne wywołanie skurczów głębiej położonych włókien mięśniowych przez działanie prądem o średniej częstotliwości zmodulowanej do częstotliwości niskiej. Grupa prądów pobudzających o niskiej częstotliwości, zapewnia lepsze działanie wzmacniające w mięśniach oraz lepszą tolerancję. Prądy wywołują skurcze głębiej położonych włókien mięśniowych, wywołują wzrost siły i przyrost masy mięśniowej, poprawiają metabolizm oraz obniżają napięcie mięśniowe.
Wpływ biologiczny: skurcz mięśni szkieletowych
Zastosowanie:
- zaniki mięśniowe z unieruchomienia
- trening mięśniowy
- modelowanie sylwetki
- lipoliza
- zmniejszenie celulitu
Prądy Treberta
Działanie biologiczne: zmniejszenie napięcia mięśni przykręgosłupowych, łagodzenie bólu, poprawa krążenia obwodowego.
Zastosowanie:
- choroby zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa
- nerwobóle
- zespoły bólowe kręgosłupa
- zespoły korzeniowe (rwa kulszowa)
- stany pourazowe.
Elektrostymulacja
Działanie biologiczne: stymulacja mięśni i nerwów.
Zastosowanie:
- elektrostymulacja mięśni szkieletowych zdrowych lub nieznacznie odnerwionych (impulsy prostokątne)
- elektrostymulacja mięśni szkieletowych odnerwionych (impulsy trójkątne)
- elektrostymulacja nerwów
Tonoliza
Działanie biologiczne: przywrócenie równowagi fizjologicznej mięśni, uaktywnienie nowych połączeń synaptycznych, pobudzenie narządu Golgiego.
Zastosowanie:
- stymulacja mięśni porażonych spastycznie przy uszkodzeniach OUN
PRZECIWSKAZANIA DO ELEKTROTERAPII:
- infekcje i procesy zapalne w stanie ostrym
- wszczepione rozruszniki serca i implanty (endoproteza, śruby kostne) - pacjenci powinni być konsultowani u lekarza przed zabiegami
- zakrzepowe zapalenie żył
- zagrożenie zatorem
- miażdżyca zarostowa tętnic II-IV stopień wg Fontaine'a
- choroby z możliwością krwawienia
- ciąża (obszar brzucha i odcinka lędźwiowego)
- nowotwór
- aburzenia czucia
- ból o nieznanej etiologii
- aktywna gruźlica
- stan gorączkowy
- zmiany skórne w miejscu przykładania elektrod
- świeże rany i złamania
Ultradźwięki - to zabieg, który polega na przejściu fali ultradźwiękowej do tkanek, gdzie dochodzi do powstawania mikro drgań powodujących powstanie energii cieplnej (lokalne podwyższenie temperatury tkanek), mikromasażu (powstałego wyniku różnicy ciśnień) oraz zwiększenia przepuszczalności jonów przez błonę komórkową .
Fonoforeza
Jest to zabieg ultradźwiękowy, podczas którego wprowadza się do tkanek środki farmakologiczne (żele, maści, kremy o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym itd.)
Wpływ biologiczny: wzmożenie przepuszczalności błon komórkowych, usprawnienie oddychania tkankowego i pobudzenie przemiany materii komórek zmiany w strukturze koloidów tkankowych i ich uwodnienie, zmiany w układach jonowych tkanek, zmany odczynu kanek w kierunku zasadowym
Zastosowanie:
- działanie przeciwbólowe
- zmniejszenie napięcia mięśni
- choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa i stawów
- nerwobóle
- blizny
- owrzodzenie goleni
- przyspieszenie zrostu kości
PRZECIWSKAZANIA DO TERAPII ULTRADŹWIĘKOWEJ:
- nowotwory i stany po ich operacyjnym usunięciu
- ciąża (w okolicy odcinak LS i brzucha
- czynne procesy gruźlicze
- skazy krwotoczne
- niewydolność krążenia i zaburzenia rytmu serca
- ciężki stan ogólny i wyniszczenie
- niezakończony wzrost kości
- nerwobóle niewiadomego pochodzenia
- ostre stany zapalne i stany gorączkowe
- cukrzyca
- zakrzepowe zapalenie żył
- wszczepione elektroniczne implanty
- zaburzenia krążenia obwodowego
- neuropatie
- wypadanie krążka międzykręgowego
- stan po wycięciu łuku kręgowego
Laseroterapia - Polega na stymulowaniu chorobowo zmienionych miejsc promieniowaniem laserowym. Jest to sztucznie wzmocnione światło oddziałujące na elementy komórkowe,.
Terapia laserowa
Polega na stymulowaniu chorobowo zmienionych miejsc promieniowaniem laserowym. Jest to sztucznie wzmocnione światło oddziałujące na elementy komórkowe, którego działanie ma charakter:
przeciwbólowy, przeciwobrzękowy, przeciwzapalny i przeciwbakteryjny
Korzystnie wpływa na leczenie uszkodzeń i stanów zapalnych tkanek miękkich (mięśni, ścięgien, więzadeł,) i kości.
Zastosowanie:
- trudno gojące się rany i owrzodzenia
- rany pooperacyjne i poamputacyjne
- martwica skóry lub uszkodzenia skóry
- oparzenia i odmrożenia
- odleżyny
- blizny - niezwłókniane
- zmarszczki
- cellulitis
- rozstępy
- trądzik pospolity
- opryszczka zwykła
- łuszczyca
- przewlekłe stany zapalne stawów
- zespół bolesnego barku, PHS
- Entezopatie (łokieć golfisty, tenisisty)
- zespół cieśni kanału nadgarstka
- zapalenie kaletek stawowych, zapalenie pochewek ścięgnistych, powięzi
- siniaki, stłuczenia
- utrudniony, przedłużający zrost kostny po złamaniach
- stany po urazach stawów
- stany po skręceniach , zwichnięciach
- kręcz szyi
- zespół Sudecka I i II stopień
- ZZSK i RZS
- choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa
- zespoły przeciążenia mięsni
- nerwobóle
- neuropatia cukrzycowa
PRZECIWSKAZANIA DO LASEROTERAPII:
- choroby nowotworowe
- czynna gruźlica płuc
- ciąża
- skłonności do krwawień
- stany gorączkowe
- arytmia i niewydolność krążenia
- nadwrażliwość na światło
- cukrzyca nieustabilizowana
Światłolecznictwo
Zabieg polegający na zastosowaniu promieniowania podczerwonego w celach leczniczych. Efekt zabiegu zależy od zastosowania specjalnego filtra.
Zastosowanie:
- Sollux filtr niebieski - przepuszcza promienie niebieskie i ogranicza cieplne, wykazując w ten sposób działanie przeciwbólowe, uspokajające, obkurczające naczynia krwionośne. Stosuje się go w nerwobólach, stanach pourazowych, zaburzeniach naczynioruchowych, chorobie zwyrodnieniowej, odmrożeniach i przeczulicy.
- Sollux filtr czerwony - przepuszcza promienie czerwone widzialne i podczerwone. Stosowany w stanach zapalnych tkanek miękkich, w celu przyśpieszenia resorpcji wysięków, mięśniobólach i źle gojących się ranach.